In gesprek met de Werkgroep Water
Door Ieke Vierdag
Iedereen heeft de enorme hoeveelheid water op ons land natuurlijk wel gezien, dus dit lijkt een goed moment om eens te gaan praten met de werkgroep Water. Wat doen zij zoal en wat gaan ze nog doen om de waterhuishouding op onze boerderij wat meer in balans te krijgen?
Rob en Vincent kozen beiden voor lidmaatschap van de Herenboerderij, vanwege het biologische en ecologische aspect ervan. De coöperatieve vorm van onze boerderij en het samen met anderen hier werken, spreekt ze bovendien aan. Beiden zijn onder meer actief in de werkgroep Water, die daarnaast uit nog vier andere leden bestaat. Rob is lid geworden van de werkgroep nadat op de eerste ALV gesproken was over waterhuishouding en eventuele bodemverontreiniging. Hij heeft een achtergrond in chemische technologie en heeft hier ook beroepshalve ervaring mee. Vincent heeft dat weliswaar niet direct, maar heeft wel affiniteit met water(-problematiek) en is via de klusgroep bij de werkgroep betrokken geraakt.
Eén van de eerste activiteiten waar beiden bij betrokken waren zijn de proefboringen naar water, waarbij twee bronnen geboord zijn. Het water bevatte echter te veel ijzer om het zomaar over het land te sproeien. Dat zou de opbrengst van het land waarschijnlijk verlagen en bruine vlekken op de bladeren van de gewassen achterlaten. Bovendien is het slecht voor de koeien, zodra die er zullen komen. Al snel bleek echter dat ontijzeringsapparatuur duur is en veel stroom verbruikt. Daarom werd gekozen voor een ecologisch experiment in de vorm van schelpen, die het water zullen zuiveren en minder zuur zullen maken. Hierbij wordt er lucht door het water geblazen, dat een verbinding met het ijzer aangaat. Het ijzer slaat dan vervolgens neer op de schelpen als roest. Om dit te procedé te testen zijn twee containers gehuurd, waarin de schelpen gestrooid worden. Het bronwater wordt daar vervolgens in een stroompje doorheen geleid. Als alles naar wens gaat, slaat het ijzer neer op de schelpen in de vorm van roest. En dat levert per jaar wel 124 kilogram roest op! De ‘roestschelpen’ kunnen dan vervolgens gebruikt worden voor bijvoorbeeld het verharden van paden.
Deze proefopstelling geeft de werkgroep de gelegenheid om verschillende variabelen te testen en eventueel bij te stellen, maar er is alle vertrouwen dat de pilot uiteindelijk positief zal uitwerken en dat de resultaten kunnen worden toegepast in het definitieve waterbassin. Vanwege het archeologische belang van onze es moet daar echter wel eerst een vergunning voor komen en misschien ook nog extra archeologisch onderzoek. Maar daarna kan een waterreservoir worden gegraven van 35X65 meter en 2 meter diepte. Met de aarde uit het bassin worden de randen opgehoogd, waardoor minder diep gegraven hoeft te worden. Vervolgens kan er water in opgeslagen worden voor de droge periodes in het voorjaar en de zomer. Het plan is om van het bassin een natuurlijke biotoop van te maken, die goed (en mooi) in het landschap past.
Op dit moment is er echter een andere prioriteit: er is veel te veel water op het land. Op 30 cm. onder het oppervlak ligt een ondoordringbare bodemlaag, waardoor het water niet weg kan. De boeren hebben luzerne gezaaid in de hoop dat de penwortels van de planten die laag zullen doorprikken, maar dat heeft tot nu toe onvoldoende effect gehad. Er moet gepompt worden en het water moet worden afgevoerd naar de Usseler stroom. Daarvoor moeten echter wel eerst de sloten en de duikers schoongemaakt worden. Te zijner tijd moet dit water opgeslagen worden in het nieuwe bassin, maar zover zijn we dus nog niet. Het is nu eerst zaak het overtollige water via de sloot af te voeren, zodat het land bewerkt kan worden. Daarna komt er dan misschien een drainagesysteem. De slangen, die nu al bij de containers liggen en over het hele land ingegraven gaan worden, gaan straks het basissysteem vormen voor het beregenen van het land
Wanneer al deze problemen uiteindelijk getackeld zijn, zal de taak van de werkgroep vooral bestaan uit het controleren van de waterkwaliteit, roest uit de schelpenbakken verwijderen etc. En mochten zich in de toekomst weer nieuwe problemen aandienen, dan is het een uitdaging voor de waterwerkgroep om die op een ecologisch verantwoorde en goedkope manier op te lossen.